‘Wat was het moeilijkste bij het schrijven van uw boek?’ Die vraag kreeg ik tijdens een lezing en ik antwoordde met een verhaal over het structureren en doseren van informatie. Het bouwen van een verhaal vraagt veel aandacht en ambachtskunst. Later die avond realiseerde ik me dat dit niet het échte probleem is. Verteltechnieken krijg ik steeds meer in de vingers, maar er is een ander, wezenlijker struikelblok waar ik tegen aan loop: hoe vind ik de tijd  – en de rust – om te schrijven?

Dubbele pet
Naast het schrijven van verhalen heb ik namelijk nog een ander, werkzaam bestaan. En dat arbeidzame leven slokt veel van mijn tijd en aandacht op, waardoor het schrijven er te vaak bij in dreigt te schieten. Hoe doen anderen dat? Een korte rondvraag in mijn omgeving leerde me dat ik niet de enige bent die hiermee worstelt. Ideeën zijn er genoeg – wat vaak ontbreekt is tijd om ze op papier te krijgen. Zelfs gevestigde auteurs is het niet altijd gegeven fulltime schrijver te zijn. Soms combineren ze hun schrijverschap met activiteiten als docent of begeleider van beginnende auteurs. Of hebben ze bijbanen als postbode of nachtportier. En zelfs áls ze fulltime schrijver zijn: hoe productief ben je als je acht uur per dag tot je beschikking hebt? Besteed je die aan die éne roman, of komen er andere klussen tussendoor? Columns die ingeleverd moeten worden, overleg met een redacteur – ook dat hoort bij het schrijverschap.

Asociaal?
Ook als er geen carrières zijn die een beroep op je doen, komt het echte leven er vaak tussendoor. Je kunt een gezin hebben met (kleine) kinderen of hulpbehoevende ouders moeten bijstaan. Er kunnen vrienden zijn die een beroep op je doen. Een partner die je verwent met een uitje op een moment dat je zelf het liefst aan je verhaal had willen werken. Om maar te zwijgen van de grote drama’s in het leven: ernstige ziektes, echtscheidingen, sterfgevallen. Soms lees je dat je als schrijver dan maar asociaal moet zijn en voor jezelf moet kiezen. Hoe doe je dat in een tijd waarin sociale netwerken dankzij voortschrijdende media groter zijn dan ooit?

Schrijfritme
Schrijven is een individueel proces, voor iedereen werkt het anders. De één werkt het liefst ’s morgens, een ander gaat tot diep in de nacht door. Sommigen hebben een vaste schrijfdag in de week, anderen schrijven het liefst iedere dag, en een enkeling gebruikt een vakantie om een roman vorm te geven. De één werkt aan verhalen in een drukbezocht café of met de laptop op schoot terwijl de rest van het gezin tv kijkt. Een ander heeft behoefte aan meer afzondering. Veel medeschrijvers droomden van een (schrijf)blokhutje in de tuin, een eigen kamer, een kantoor buitenshuis of een schrijfretraite.

Wat werkt voor mij?
In de afgelopen jaren heb ik twee belangrijke persoonlijke ontdekkingen gedaan. Ik schrijf het liefst ’s morgens, als ik nog half in de nacht zit, voor de wereld mijn aandacht opeist. Én het werkt voor mij het beste als ik íedere dag kan schrijven, al is het maar een kwartiertje. Iedere dag éven contact maken met het verhaal en er op vertrouwen dat het schrijfproces in mijn onderbewustzijn de rest van de dag doorgaat. Het lukt niet altijd en in periodes waarin mijn werkzame leven zich in al haar hectiek doet gelden is mijn dagelijkse schrijfmoment het eerste dat ik opgeef. Dit zijn de dagen van goede voornemens. Voornemens waarvan het ongelooflijk moeilijk is ze ook echt wáár te maken en ik zal mezelf er dan ook regelmatig aan moeten herinneren. Maar ik ga er voor: mijn dagen beginnen met schrijven.